Deze week gaan we verder met People to People-projecten van de EUREGIO. De EUREGIO, met haar secretariaat vlak bij de grens Gronau-Enschede, is een grensoverschrijdend samenwerkingsverband van 129 Nederlandse en Duitse gemeenten, (Land-)Kreise en waterschappen. Het gebied van de EUREGIO omvat ongeveer 13.000 km², waar zo‘n 3,4 miljoen inwoners wonen. Aan Nederlandse zijde omvat het gebied de regio‘s Twente en de Achterhoek en delen van Noordoost-Overijssel en Zuidoost-Drenthe. Aan de Duitse kant omvat de EUREGIO het Münsterland, Grafschaft Bentheim, de stad en de Landkreis Osnabrück, evenals de zuidelijke delen van Emsland.
De EUREGIO zet zich in voor grenzeloos samenleven. Barrières tussen Nederland en Duitsland dienen te worden verminderd, zodat burgers, gemeentes en bedrijven optimaal gebruik kunnen maken van de diverse mogelijkheden die beide landen bieden. De EUREGIO vormt zo een platform en is een schakel voor haar leden om een breed scala aan grensoverschrijdende activiteiten te ondersteunen en uit te voeren. De organisatie is een spreekbuis die de interesses in de grensregio overbrengt aan Düsseldorf, Hannover, Berlijn en Brussel. De EUREGIO ziet het als haar taak om de sociaal-culturele samenwerking te bevorderen en de arbeidsmarkt, economie en duurzame ruimtelijke ontwikkeling van het grensgebied te versterken.
De EUREGIO werd in 1958 opgericht als eerste grensoverschrijdende organisatie op regionaal niveau. In 1978 is de EUREGIO-raad opgericht. Deze raad is het politieke orgaan binnen de EUREGIO. Sinds 2016 is de EUREGIO, die tot dan toe een geregistreerde vereniging naar Duits recht was, een Nederlands-Duits publiekrechtelijk samenwerkingsverband. De EUREGIO steunt ook kleine en miniprojecten, die wij deze week aan u willen voorstellen.
Dansen met de vijand: tentoonstelling over de geschiedenis van een onbuigzame vrouw
Roosje Glaser, een in Duitsland opgegroeide Joodse danslerares, had in Nederland haar eigen dansschool toen de Duitsers Nederland bezetten. Omdat ze als Joodse niet langer een dansschool mocht runnen, zette ze op de zolder illegaal haar dansschool voort. Verraden door haar ex-man kwam ze in een Nederlands concentratiekamp terecht en werd ze uiteindelijk gedeporteerd naar het concentratiekamp in Auschwitz. ’s Avonds in de barakken schreef ze gedichten en liederen. Als ze over de ontspanningsavonden van de SS hoort, biedt ze aan voor hen te dansen en geeft zelfs danslessen, hierdoor en door haar onbuigzame wilskracht overleeft ze het vernietigingskamp. De tweetalige reizende tentoonstelling “Dansen met de vijand” vertelt op basis van authentieke historische documenten, zoals foto’s, filmfragmenten, muziek en brieven, over het leven van de ‘onbuigzame’ Joodse vrouw in het door de nazi‘s bezette Nederland, over de overlevingsstrijd en haar overlevingsstrategie in Auschwitz en over het voortbestaan van en het omgaan met haar eigen levensverhaal in Zweden. De tentoonstelling werd op 23 mei 2019 in de St. Katharinenkirche in Osnabrück feestelijk geopend en was daar tot 25 augustus 2019 te zien. Bij de tentoonstelling hoorde een gedetailleerd programma dat werd samengesteld met en voor verschillende sociale groepen. “Met de tentoonstelling en het bijbehorende programma willen we ons ook de vraag stellen hoe we als ‘tweede getuige’ kunnen optreden als antisemitisme en nationalisme in onze samenleving opnieuw alarmerende proporties aannemen”, aldus pastoor Otto Weymann van de St. Katharinenkirche in Osnabrück. Vervolgens is de tentoonstelling verder door het EUREGIO-gebied getrokken.
‘Van poal tot poal’ Grensbeleving Enschede – Ahaus – Gronau
Hoewel de regio tegenwoordig zonder grenzen kan worden ervaren, tonen verschillende vormen van grensstenen vandaag de dag nog steeds het verloop van de Duits-Nederlandse grens. Het grensoverschrijdende fietspad “Van Poal tot Poal”, dat de Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker en de lokale heemkundevereniging Alstätte gezamenlijk hebben doen herleven, leidt de fietsers van de “Werthepaal” in het zuiden van Enschede op de grens naar Alstätte naar de Drilandsteen in het noorden van Gronau op de grens naar Losser en vice versa. Op de route, die in totaal bijna 30 kilometer lang is, worden talrijke grensstenen gepasseerd en krijgen fietsers informatie over de geschiedenis van de grens of over de grenssteen zelf.
De informatie is versleuteld middels een QR-code, die kan worden gelezen met een QR-codescanner; een internetverbinding is niet nodig. Op deze manier komen de verhalen over de grens en de herkenningspunten tot leven.
De mooie landschappelijke fietsroute gaat niet alleen over de grens in ruimtelijke zin, maar ook over de taalgrens: alle informatie, in de fietsgids, de QR-codes en op de informatieborden is zowel in het Duits als in het Nederlands beschikbaar.
De burgemeester van Ahaus, Karola Voß, en Jeroen Diepenmaat, wethouder van de stad Enschede, openden op 26 april 2019 gezamenlijk de fietsroute. “Ze hebben een prachtige route uitgestippeld. En je kunt ook wat leren over onze geschiedenis. Dat is een mooie combinatie”, prijst Jeroen Diepenmaat de vrijwilligers, die het project tot een succes hebben gemaakt.
Klinkt spannend, nietwaar? U bent van harte welkom om nog meer spannende projecten van deze Euregio in onze projectdatabase te bekijken en over projectideeën contact op te nemen met het programmamanagement bij u in de buurt.
